دیدن آويهنگ در استان کردستان روی نقشه ایران روستاي کوهستاني آويهنگ از توابع بخش کلاترزان شهرستان سنندج در استان کردستان، با مختصات جغرافيايي 46 درجه و 41 دقيقه طول شرقي و 35 درجه و 16 دقيقه عرض شمالي، در فاصلة 15 کيلومتري شهر کلاترزان (شويشه) و 58 کيلومتري شهر سنندج واقع شده است. ارتفاع روستاي آويهنگ از سطح دريا 1670 متر است. آب و هواي آن در بهار و تابستان معتدل و در زمستان سرد و خشک است.
اين روستا از شمال غربي به کوه بيقوره و کوه حيدرشاه، از شمال به کوه بردسور از شمال شرقي به گردنه کرد آباد و دره سير و از جنوب غربي به دره قليچه محدود ميشود.
آثار باقيمانده از مسجد تاريخي آويهنگ، امامزاده شيخ صمدي، امامزاده پيربالا عمري و مرقد حاج حسن، نشان از قدمت طولاني روستاي آويهنگ دارد.
مردم روستاي آويهنگ به زبان کردي با گويش اورامي سخن ميگويند، مسلمان و پيرو مذهب تسنن هستند.
لینک مطلب : سایت تخصصی میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری
برای خواندن این مطلب به ادامه بروید
موقعيت و تاريخچه
روستاي کوهستاني آويهنگ از توابع بخش کلاترزان شهرستان سنندج در استان کردستان، با مختصات جغرافيايي 46 درجه و 41 دقيقه طول شرقي و 35 درجه و 16 دقيقه عرض شمالي، در فاصلة 15 کيلومتري شهر کلاترزان (شويشه) و 58 کيلومتري شهر سنندج واقع شده است. ارتفاع روستاي آويهنگ از سطح دريا 1670 متر است. آب و هواي آن در بهار و تابستان معتدل و در زمستان سرد و خشک است. اين روستا از شمال غربي به کوه بيقوره و کوه حيدرشاه، از شمال به کوه بردسور از شمال شرقي به گردنه کرد آباد و دره سير و از جنوب غربي به دره قليچه محدود ميشود. آثار باقيمانده از مسجد تاريخي آويهنگ، امامزاده شيخ صمدي، امامزاده پيربالا عمري و مرقد حاج حسن، نشان از قدمت طولاني روستاي آويهنگ دارد. مردم روستاي آويهنگ به زبان کردي با گويش اورامي سخن ميگويند، مسلمان و پيرو مذهب تسنن هستند. الگوي معيشت و سکونت براساس نتايج سرشماري سال 1375، روستاي آويهنگ 2043 نفر جمعيت داشته است که در سال 1385 به 3720 نفر افزايش يافته است. نظام اقتصادي روستا، بر پايه فعاليتهاي زراعي، باغداري و دامداري، و همچنين جنگلداري، پرورش زنبور عسل، صنايع دستي و خدمات استوار است. کشت آبي و ديم در روستا رواج دارد و مهمترين محصولات زراعي آن شامل گندم، جو، نخود، ذرت، بنشن، گوجه فرنگي، پياز و سيبزميني است. انواع محصولات سردرختي مانند انار، گردو، انگور، سيب، گلابي، هلو، توت سفيد، سنجد، انجير، آلوچه، آلبالو، گيلاس و توت فرنگي نيز در روستا توليد ميشود. لبنيات و عسل نيز از توليدات دامي روستاست. زنان روستا در کنار فعاليتهاي زراعي به بافت انواع قالي، گليم، جاجيم، سجاده و گيوه ميپردازند. روستاي زيبا و کوهستاني آويهنگ با بافت مسکوني متراکم، در شيب که به صورت پلکاني استقرار يافته است. خانههاي آن غالباً دو طبقه، ايواندار و داراي ديوارهاي ضخيم سنگي گلاندود هستند. سقف مسطح خانهها با تيرهاي چوبي و اندود کاهگل يا قيروگوني پوشيده شدهاند. خانهها و فضاهاي دروني آنها از نوع معيشت و فعاليت خانوار روستايي و همچنين از شرايط طبيعي ناحيه متأثر شده و شکل گرفته است. مصالح به کار رفته در خانههاي روستاييان شامل خشت، گل، سنگ، گچ و چوب است. در ساخت خانههاي جديد از مصالح تيرآهن، سيمان، آجر و مانند اينها استفاده شده است. جاذبههاي گردشگري منظره کوهستان، جنگلهاي بلوط، باغهاي سرسبز، حواشي رودخانه آويهنگ همراه با پوشش گياهي پيرامون روستا و انواع گلها و گياهان رنگارنگ و دارويي مانند گل گاوزبان، پونه، شاتره، گون و درختان و درختچههاي فراوان ون، انجير کوهي، زالزالک، بلوط، ارژن، بيد، چنار و صنوبر چشماندازهاي زيبا و شگفتانگيزي در روستاي کوهستاني آويهنگ پديد آوردهاند. کوه سنگ سرخ در نزديکي روستا، با 2410 متر ارتفاع از جمله جاذبههاي طبيعي روستاست. روستاي هواره برزه نيز با طبيعتي بکر و زيبا در همسايگي آويهنگ، جذابيت محيط روستا را افزونتر کرده است. مسجد قديمي آويهنگ از جمله جاذبههاي تاريخي روستاست که با معماري زيبا، تزيينات داخلي و هنرمندانه عصر قاجاري، و نيز با سر ستونهاي چوبي حکاکي شده واجد ارزشهاي جهانگردي است. آيات قرآني، تاريخ ساخت و نام خلفاي راشدين بر سر ستونهاي چوبي حکاکي شده است. مرقد حاج حسن و امامزاده پيربالا عمر از ديگر فضاهاي تاريخي و مذهبي روستا هستند. مردم روستاي آويهنگ همچون ساير مسلمانان، در مراسم مذهبي عيد فطر، عيد قربان، ميلاد پيامبر (ص) به جشن و سرور ميپردازند. از جمله مراسم خاص اين روستا، برگزاري مراسم خواستگاري، نامزدي، حنابندان، عقدکنان و عروسي همراه با رقصهاي محلي و هلهله و آوازهاي کردي است. سياه چمانه، چپي و هل پرکه، انواع موسيقي و رقص رايج در روستا را تشکيل ميدهند. مردم روستاي آويهنگ در ايام فراغت، با بازيهاي محلي مانند هل هل، زوران، گرزان، هلک ملک، ديلي کافي و کوهنوردي سرگرم ميشوند. پوشاک مردم آويهنگ مانند ديگر مناطق کردنشين، از نوع لباسهاي کردي است. پوشش مردان شامل چوخه، پانتول، ملکي، شال، دستار، فرنجي و کله بال است. زنان نيز از جافي (نوعي پيراهن بلند)، کلنجه، شاه کلاه و کلکه استفاده ميکنند. لباس زنان معمولاً با انواع زيورآلات زيبا آراسته ميشود. از انواع صنايع دستي روستا ميتوان به سجاده، جاجيم و گيوه و نيز به سبو اشاره کرد. در اين روستا، انواع غذاهاي سنتي و محلي که معمولاً، مواد اوليه آن در روستا فراهم است، طبخ ميشود. معروفترين اين غذاها عبارتند از: دوينه، شلمين، يکاوه، پرشنه، دوسهره و زملينه. دسترسي: روستاي آويهنگ از طريق سنندج و کلاترزان قابل دسترسي است و جاده منتهي به اين روستا از شهرهاي مزبور آسفالت ميباشد. |
موقعیت طبیعی و جغرافیایی آویهنگ:
روستای کوهستانی آویهنگ از توابع بخش کلاترزان شهرستان سنندج در استان کردستان، با مختصات جغرافیایی 46 درجه و 41 دقیقه طول شرقی و 35 درجه و 16 دقیقه عرض شمالی، در فاصلة 15 کیلومتری شهر کلاترزان (شویشه) و 58 کیلومتری شهر سنندج واقع شده است. ارتفاع روستای آویهنگ از سطح دریا 1670 متر است. آب و هوای آن در بهار و تابستان معتدل و در زمستان سرد و خشک است. و در حال حاضر دارای حدود 600 خانوار و بیشتر از 3000 نفر جمعیت می باشد .
آویهنگ اگر چه در منطقه ای کوهستانی واقع شده اما در محلی نسبتآ گود و در دامنه ی چند کوه مرتفع قرار گرفته است.
آبادی های همجوار آویهنگ به ترتیب عبارت اند از:
(ویسه ر) و (کلاتی) و (وتره زمین ) در شرق
(هه شه میز) در جنوب شرقی
(هویه ) و(سر هویه ) در جنوب
(سالیان ) در غرب
(بزان) و (که رگینه) در شمال
(دادانه) و (رشنه ش) در شمال
غربی.
این روستا از شمال غربی به کوه بیقوره و کوه حیدرشاه،
از شمال به کوه بردسور از شمال شرقی به گردنه کرد آباد و دره سیر و از جنوب غربی
به دره قلیچه محدود میشود.
آثار باقیمانده از مسجد تاریخی آویهنگ، امامزاده شیخ صمدی، امامزاده پیربالا عمری و مرقد حاج حسن، نشان از قدمت طولانی روستای آویهنگ دارد.
مردم روستای آویهنگ به زبان کردی با گویش اورامی سخن میگویند، مسلمان و پیرو مذهب تسنن هستند
.
الگوی معیشت و سکونت:
براساس نتایج سرشماری سال 1375، روستای آویهنگ 2043 نفر جمعیت داشته است که در سال 1385 به 3720 نفر افزایش یافته است.
نظام اقتصادی روستا، بر پایه فعالیتهای زراعی، باغداری و دامداری، و همچنین جنگلداری، پرورش زنبور عسل، صنایع دستی و خدمات استوار است. کشت آبی و دیم در روستا رواج دارد و مهمترین محصولات زراعی آن شامل گندم، جو، نخود، ذرت، بنشن، گوجه فرنگی، پیاز و سیبزمینی است. انواع محصولات سردرختی مانند انار، گردو، انگور، سیب، گلابی، هلو، توت سفید، سنجد، انجیر، آلوچه، آلبالو، گیلاس و توت فرنگی نیز در روستا تولید میشود. لبنیات و عسل نیز از تولیدات دامی روستاست. زنان روستا در کنار فعالیتهای زراعی به بافت انواع قالی، گلیم، جاجیم، سجاده و گیوه میپردازند.
روستای زیبا و کوهستانی آویهنگ با بافت مسکونی متراکم، در شیب که به صورت پلکانی استقرار یافته است. خانههای آن غالباً دو طبقه، ایواندار و دارای دیوارهای ضخیم سنگی گلاندود هستند. سقف مسطح خانهها با تیرهای چوبی و اندود کاهگل یا قیروگونی پوشیده شدهاند. خانهها و فضاهای درونی آنها از نوع معیشت و فعالیت خانوار روستایی و همچنین از شرایط طبیعی ناحیه متأثر شده و شکل گرفته است. مصالح به کار رفته در خانههای روستاییان شامل خشت، گل، سنگ، گچ و چوب است. در ساخت خانههای جدید از مصالح تیرآهن، سیمان، آجر و مانند اینها استفاده شده است
.
جاذبههای گردشگری:
منظره کوهستان، جنگلهای بلوط، باغهای سرسبز، حواشی رودخانه آویهنگ همراه با پوشش گیاهی پیرامون روستا و انواع گلها و گیاهان رنگارنگ و دارویی مانند گل گاوزبان، پونه، شاتره، گون و درختان و درختچههای فراوان ون، انجیر کوهی، زالزالک، بلوط، ارژن، بید، چنار و صنوبر چشماندازهای زیبا و شگفتانگیزی در روستای کوهستانی آویهنگ پدید آوردهاند.
کوه سنگ سرخ ( کوچکه سور ) در نزدیکی روستا، با 2410 متر ارتفاع از جمله جاذبههای طبیعی روستاست. روستای هواره برزه نیز با طبیعتی بکر و زیبا در همسایگی آویهنگ، جذابیت محیط روستا را افزونتر کرده است.
مسجد قدیمی آویهنگ از جمله جاذبههای تاریخی روستاست که با معماری زیبا، تزیینات داخلی و هنرمندانه عصر قاجاری، و نیز با سر ستونهای چوبی حکاکی شده واجد ارزشهای جهانگردی است. آیات قرآنی، تاریخ ساخت و نام خلفای راشدین بر سر ستونهای چوبی حکاکی شده است. مرقد حاج حسن و امامزاده پیربالا عمر از دیگر فضاهای تاریخی و مذهبی روستا هستند.
مردم روستای آویهنگ همچون سایر مسلمانان، در مراسم مذهبی عید فطر، عید قربان، میلاد پیامبر (ص) به جشن و سرور میپردازند.
از جمله مراسم خاص این روستا، برگزاری مراسم خواستگاری، نامزدی، حنابندان، عقدکنان و عروسی همراه با رقصهای محلی و هلهله و آوازهای کردی است. سیاه چمانه، چپی و هل پرکه، انواع موسیقی و رقص رایج در روستا را تشکیل میدهند.
مردم روستای آویهنگ در ایام فراغت، با بازیهای محلی مانند هل هل، زوران، گرزان، هلک ملک، دیلی کافی و کوهنوردی سرگرم میشوند
نوع لباس و صنایع دستی و غذا ها:
.
پوشاک مردم آویهنگ مانند دیگر مناطق کردنشین، از نوع لباسهای کردی است. پوشش مردان شامل چوخه، پانتول، ملکی، شال، دستار، فرنجی و کله بال است. زنان نیز از جافی (نوعی پیراهن بلند)، کلنجه، شاه کلاه و کلکه استفاده میکنند. لباس زنان معمولاً با انواع زیورآلات زیبا آراسته میشود.
از انواع صنایع دستی روستا میتوان به سجاده، جاجیم و گیوه و نیز به سبو اشاره کرد.
در این روستا، انواع غذاهای سنتی و محلی که معمولاً، مواد اولیه آن در روستا فراهم است، طبخ میشود. معروفترین این غذاها عبارتند از: دوینه، شلمین، یکاوه، پرشنه، دوسهره و زملینه
روستای آویهنگ